zondag 2 november 2014

En dat is dertig!


Vandaag heb ik mijn dertigste boek voor de leesuitdaging Ik lees Nederlands! uitgelezen en op mijn blog geplaatst. In alle eerlijkheid heb ik er een tijdje aan getwijfeld of ik het wel zou halen, die dertig Nederlandstalige boeken. Niet omdat dertig boeken in een jaar lezen nu zo'n groot aantal is, wel omdat er ook andere leesprojecten waren, waar flink voor gelezen en gerecenseerd moest worden.

Zo introduceer ik dit jaar wederom de Jonge Jury in de eerste drie klassen van het voortgezet onderwijs. Nu had ik al een aantal Jonge Jury titels gelezen, want wanneer de Jonge Jury organisatoren je vragen om een  boekentip, zeg je geen nee. Uit de stapel titels die meedoen aan de Jonge Jury heb ik een stuk of twintig titels gelezen en uiteindelijk Vissen smelten niet getipt. Een titel die zeker geschikt is voor de onderbouw vmbo, waar ik de Jonge Jury ga introduceren.
In het voortgezet onderwijs ben ik ook net begonnen, op uitnodiging van de school, met een leesclubje bestaande uit onder- en bovenbouw leerlingen. Zij vertellen welke boeken hun aanspreken en aangezien ik niet al die titels ken of gelezen heb, wil ik ook die boeken gaan lezen. Dit om een goed beeld te krijgen van de leescultuur onder leerlingen.
Naast jeugdboeken lagen er ook een aantal volwassen romans op mijn leestafeltje thuis. Via het werk, volgde ik namelijk de cursus WelkBoek. Voor deze cursus lees en beoordeel je in totaal vijf boeken. Deze titels verwerk je aan de hand van een datasheet. Omdat je op veel verschillende factoren moet letten, lees je zo'n boek dan toch weer heel anders dan een roman voor je eigen ontspanning. Er zaten leuke boeken bij, maar ook een enkele draak en dan schiet het lezen niet altijd zo op als je zou willen.
Last but not least stopte de postbode mijn brievenbus ook nog eens vol met een aantal recensie exemplaren voor de Leesfabriek. Fantastische boeken!
Je snapt dat deze afgelopen maanden mijn leestafel dus de hoorn des overvloeds was. Hoe gek op lezen ik ook ben, nu is er toch een mild gevoel van opluchting dat het gros van alle genoemde boeken nu gelezen is.

Ik lees Nederlands!
is dan wel vervuld voor 2014, het betekend natuurlijk niet dat ik nu meteen weer stop met het lezen van Nederlanstalige literatuur. Daarvoor heb ik de smaak te goed te pakken. Het doel dat ik mezelf gesteld had - mijn vooroordeel over Nederlandse literatuur kwijtraken- is ruimschoots gehaald. Op de lijst die ik voor mezelf heb opgesteld, prijken nog genoeg titels om van te genieten. Volgend jaar doe ik zeker weer mee. Wel met een iets behapbaarder aantal titels. Het nieuwe boek voor WelkBoek ligt namelijk al weer in de brievenbus nu ik gediplomeerd sololezer ben. Ook in 2015 hoop ik weer mee te doen aan de Jonge Jury en natuurlijk blijft de YA literatuur voor mijn grootste leesliefde, de Leesfabriek, ook binnenstromen.

donderdag 21 augustus 2014

Vreemde dinsdag

Afgelopen dinsdag bleek maar weer eens dat de werkelijkheid soms merkwaardiger is dan een bedacht verhaal. Het was aan het begin van de middag en ik haastte me door de regen naar mijn auto, aangezien het honden en katten regende en de donder dreigend rolde.
Buiten staat midden op de straat voor mijn huis een, mij onbekende, jongen van zo'n 17 jaar met de blik op oneindig voor zich uit te staren terwijl de regen hem doorweekt. Het regenwater stroomde van hem af maar hij lijkt het niet te merken of het interesseert hem niet. Hij lijkt me ook niet op te merken. Merkwaardig.
Eenmaal in de auto blijkt dat hij mijn weg blokkeert. Ik ga er vanuit dat hij wel aan de kant zal gaan wanneer hij de auto hoort starten en de lichten ziet. Dat is niet helemaal wat er gebeurd. Hij loopt ontzettend langzaam voor mijn auto uit. De vergelijking van een begrafenisondernemer die voor een lijkwagen uit loopt, schiet ongevraagd door mijn hoofd. Het voelt een beetje als een scène uit een dystopisch verhaal: gutsende regen, een mysterieuze vreemdeling, traag gevolgd door een auto. Heel gek zou je niet opkijken als er opeens een monster uit de grond opdook en de vreemdeling uit zijn zwarte jas een zwaard vandaan zou trekken om het te bevechten.
Maar dit is de 21ste eeuw en de realiteit. Zal ik het raampje opendraaien en vragen of hij aan de kant wil gaan of, de onbeleefde optie, op de claxon drukken? Aangezien ik de jongen niet ken, hij niet op zijn omgeving lijkt te letten en ik weet dat door diverse bewoners in de straat marihuana wordt gerookt -waardoor ik me afvraag of hij op zoek is naar een van die mensen om wat te kopen- aarzel ik. Blijkbaar realiseert de jongen zich toch opeens dat hij voor een auto loopt, want hij gaat net genoeg aan de kant om mij er langs te laten.
Het hele gebeuren heeft iets onwerkelijks. Daarom besluit ik een rondje te maken, zodat ik nog een keer langs mijn straat rij. De jongen staat weer midden op straat. Dit maal met de blik gevestigd op een van de ramen in het trappenhuis naast het mijne. Toch lijkt hij nog steeds vooral in het oneindige te staren. De regen drupt van zijn hoody en stroomt van zijn jas af, de donder klinkt steeds dichterbij, maar hij beweegt niet. Hij ziet er verloren uit, een beetje triest ook. Toch rij ik door.
Ik vraag me nog steeds af wie die jongen is en of hij iemand zocht en zo ja, wie dan? Zo nee, had ik dan de politie moeten waarschuwen? Het is natuurlijk niet verboden om, wat voor weer het ook is, ergens te staan, maar deze omstandigheden maakten het wel vreemd.

zondag 17 augustus 2014

Proefbakken van de bibliotheek koekjes





* 130 gram boter
* ½ geklutst ei
* 70 gram suiker
* 200 gram bloem
* 1 afgestreken theelepel bakpoeder
* snufje zout
* citroen- of sinaasappelrasp van de schil van vers fruit, smarties, gedroogde cranberries (optioneel)

1. Meng de boter, het halve ei en de suiker.
2. Doe de bloem, het bakpoeder, het zout en een eventuele toevoeging bij de mix. Kneed met de hand tot een bal.
3. Doe je deegbal in folie en leg een uurtje in de koelkast.
4. Verwarm de oven voor op 200 graden.
5. Haal je deeg uit de koelkast en rol uit tot het overal ongeveer 5 mm dik is.
6. Steek ronde cirkels uit. Dit kan met een voedselring of een glas. Deze moet een iets grotere diameter hebben dan de koekstempel.
7. Bestuif het rubberen stempelgedeelte lichtjes met bloem zodat hij niet aan het deeg blijft plakken.
8. Druk de stempel stevig op je deegcirkels.
9. Leg de koekjes op een met bakpapier beklede bakplaat en bak de koekjes in het midden van de oven voor 10-15 minuten.
10. Uit de oven halen en op een rooster volledig af laten koelen.

Deze koekjes zijn een test, voordat collega Manon en ik straks voor het echie gaan bakken. Als bibliotheek staan we met regelmaat op een evenement en in september doen we altijd mee met het evenement Uitdagend, de opening van het nieuwe culturele seizoen. Op een festival is het natuurlijk leuk om naast het promoten van de bibliotheek ook een lokkertje te bieden aan potentiële klanten. Daarom hebben we bij Koekstempel twee prachtige stempels laten maken. Het resultaat van deze stempel zie je op deze foto. Ik heb gekozen voor koekjes met cranberry's (links) voor de volwassenen en koekjes met smarties (rechts)voor de kinderen.

maandag 14 juli 2014

Boek nummer 21


 Even een kleine update over het leesavontuur Ik lees Nederlands. Ondertussen heb ik net het 21ste boek van de 30 die ik wil lezen uit. Net over twee derde van het leesavontuur. En wat is Kieuw een prachtig boek om die mijlpaal mee te halen. Heb je deze zomer echt maar tijd voor één boek, dan moet het deze zijn. Op mijn IlN pagina van dit blog lees je waarom.
Wat een diversiteit aan Nederlandse romans heb ik de afgelopen maanden onder ogen gehad: thrillers, romans, waargebeurde verhalen, oorlogsromans. Niet allemaal even aansprekend, maar dat is natuurlijk ook niet te doen. Het mooie van de uitdaging zit hem er in met nieuwe boeken kennis te maken én met de Nederlandse literatuur. Dat is zeker gelukt. Door leestips van anderen, door het snuffelen in boekhandels en omdat je als bibliothecaresse allerlei boeken in handen krijgt, was het tot nu toe dan ook geen enkel probleem om aan titels te komen. Ook de laatste 9 titels heb ik bijna al allemaal bedacht.
Bijkomend voordeel van IlN is dat ik ook een aantal YA-titels heb gelezen, die weer goed te gebruiken zijn voor de leesbevordering in het VO en om te tippen aan eindexamenkandidaten die nog een titel voor op hun lijst zoeken.
Dit jaar mijn gestelde leesdoel halen, gaat zeker lukken. Daarna stoppen met Nederlandse schrijvers?! Welnee, volgend jaar ga ik gewoon door! Wel met iets minder titels. Niet omdat ik 30 teveel vind, maar omdat ik naast IlN ook nog lees voor andere projecten: de introductie van de Jonge Jury 2014 bij klassen 1,2, en 3 van het vmbo, lezen voor de cursus Welkboek, lezen voor De Leesfabriek en dan lees ik ook nog wel eens vrij ;-) Dit lezende snap ik opeens wel dat er mensen zijn die zich afvragen waar ik de tijd vandaan haal voor al deze boeken. Dat vraag ik mezelf ook wel eens af. Mijn enige verklaring is, dat je als leesjunkie blijkbaar toch altijd wel een vrij momentje weet te vinden om wat pagina's tot je te nemen.

maandag 16 juni 2014

Liefde voor de Italianen


Mijn liefde voor Italiaanse romans begon met Niccolò Ammaniti, een leestip ooit eens gekregen op een verjaardagsfeestje. Daarna kwam Paolo Giordano en ondertussen ben ik al weer een aantal Italiaanse schrijvers rijker. Dacht ik voor Ammaniti dat de Italiaanse literatuur allemaal het standaard Toscane, rustiek dorpje met olijfbomen en immer kokende en bakkende nonna's beschreef, nu weet ik wel beter. Italië heeft een aantal schrijvers om flink verliefd op te worden.

Sofia draagt altijd zwart, De woede-uitbarsting van Beth
en Dingen die niemand weet gaat allemaal over een jonge vrouw die haar plek in de wereld zoekt, na een ingrijpende gebeurtenis. Christian Frascella en Paolo Cognetti gebruiken de taal om hun verhaal op een ingehouden, intieme manier te vertellen. Geen drama's en grootse gebaren, maar een bubbel waarin hun hoofdpersonen hun verhaal vertellen. Juist door deze manier van schrijven krijgt het verhaal een sterkere lading. Ook hebben beide schrijvers een stijl waarin niet alles benoemd en uitgelegd wordt. Er is plaats voor onafgemaakte gedachten, voor dromen en een af en toe wat wazige grens tussen gedachten en realiteit. Beth en Sofia zijn geen makkelijke dames, maar juist het feit dat ze niet perfect en voorspelbaar zijn maakt ze menselijk en herkenbaar. Juist door de soms irrationele en domme dingen die ze doen of zeggen, mag je hen graag.
Margharita uit Dingen die niemand weet lijkt een beetje op Beth en Sofia in de zin dat ze geen doorsnee meisje is. Aan de andere kant is Margherita wel meer een romantica dan Beth of Sofia. Het mooie aan deze roman is dat hij vibreert en je levendig doet voelen. Door het hartstochtelijke taalgebruik voel je je eigen bloed bruisen. Het is een roman die schittert als het meest intense lentegroen aan de bomen. Een veelheid aan emoties, gevoelens en door elkaar buitelende gedachten, maken het wel een emotioneel vermoeiend boek. Wat me verder erg aanspreekt in deze roman, zijn de verwijzingen naar de drama's uit de Griekse Oudheid, die bijna  naadloos in het verhaal passen en een parallel vormen met het verhaal van Margherita.

Hoger dan de zee
heeft een heel ander onderwerp dan de andere romans. Luisa en Paolo bezoeken elk een familielid op een Italiaans gevangeniseiland een familielid. Het jaar is 1979. Luisa bezoekt haar man, die in de gevangenis zit voor moord. Paolo bezoekt zijn zoon die is opgepakt omdat hij lid is van de terreurgroep de Rode Brigade.
Hoger dan de zee is een roman over zwijgen. Wat valt er ook te zeggen? Wat gebeurd is, is gebeurd en zowel de gevangenen als Louisa en Paolo moeten hier mee leven. Door een opkomende storm moeten Louisa en Paolo noodgedwongen overnachten op het gevangeniseiland. Allebei eenzaam, maar samen net iets minder. Wordt er gesproken, dan is het geen woord te veel en maakt het meteen een heleboel duidelijk. Dit is een boek waarbij het meeste gezegd wordt in de stilte. Het bleef mij nog lang bij. Het is geen opgewekt boek, maar van een prachtige tragiek die je toch een glimlach ontlokt.

maandag 28 april 2014

Verplichte kost

Voor het werk doe ik de cursus voor welkboek en dat houdt natuurlijk lezen in. Om de cursisten een idee te geven van hoe welkboek werkt, kregen we twee boeken opgestuurd, die voor de cursus, half mei, gelezen moeten zijn. Niet alleen gelezen, maar ook voorzien van een data entry sheet. Hierop geef je dan diverse dingen aan over het boek, die voor de toekomstige lezer een beeld geven. Zo vertel je wat over de hoofdpersoon, de locatie, de sfeer, et cetera. Wat ik hierbij nog best lastig vind, is dat je je eigen mening op zo'n manier weergeeft, dat het wel objectief is. Dit lijkt een contradictie en dat is het ook. Eigenlijk komt het er eerder op neer dat je je mening over het boek hebt, maar geen waarde oordeel geeft. Dat viel nog niet mee, maar het eerste boek Vertrek van station Atocha van Ben Lerner is gelezen en in het formulier gezet.

Uiteraard was ik ook nieuwsgierig over wat de media over deze roman te zeggen had. Omdat ik mijn eigen mening over het boek niet te veel wilde laten kleuren, heb ik hiermee gewacht totdat ik het boek gelezen had.
De meningen over deze roman lopen ver uit elkaar, ook al hebben ze wel grotendeels een ding gemeen: de recensenten hebben (blijkbaar) veel meer uit het boek opgepikt dan ik. Na het wat nauwkeuriger lezen en vergelijken van de recensies besloop me het gevoel dat de recensenten elkaar, en dan met name de Amerikaanse recensenten, flink aan het napraten waren. Veel van dezelfde zinsneden en citaten kwamen in elke recensie weer terug. Wie weet waren er toch meer mensen die eigenlijk geen grip konden krijgen op de roman en toen de mening van anderen er eens bij gepakt hebben. Wat elke recensie verder gemeen had, was dat er een afstand gevoeld werd. Je kunt geen hechte band opbouwen met Adam, de hasj rokende, liegende, afstandelijke en geposeerde poëzie student, die met een beurs in Madrid verblijft.
Misschien dat een gesprek met de schrijver dan enige duidelijkheid verschaft? Oordeel zelf aan de hand van het interview dat Wim Brands tijdens het Crossing Border Festival had met Ben Lerner.
Ik kan al wel verklappen dat het boek biografische elementen heeft. Ben is Adam?!?

Voor mij is het op naar boek twee van de cursus: Gebed voor de vermisten van Jennifer Clement

vrijdag 18 april 2014

Herinneringen aan García Márquez


In 1989 maakte ik voor het eerst kennis met Gabriel García Márquez in het programma Nauwgezet en wanhopig van Wim Kayzer. Nog zie ik hem zitten in zijn rieten tuinstoel onder prachtige roze bloesems, gekleed in het wit met een glimlach die wisselend vreugde, melancholie en verdriet uitdrukte. Van de vier schrijvers in het programma, naast García Márquez vertelden György Konrad, Jorge Semprun en Georg Steiner. García Márquez en Konrad hoorde ik het liefst vertellen. Deels omdat ze het zo goed konden, deels om hun aangename stemgeluid en natuurlijk grotendeels om de verhalen die ze vertelden.
Het was pas in 1995 of 1996 dat ik mijn kennismaking met García Màrquez hernieuwde, op Groningen Centraal. De trein had om een of andere reden veel vertraging, dus de Bruna op het station ingedoken om de tijd te verdrijven en warm te blijven. In die Bruna lag de pocketuitgave van Liefde in tijden van cholera op hoge stapels voor 12,50 te wachten op een nieuwe eigenaar. Aangezien mijn hart toen nog niet zo lang geleden voor het eerst zwaar gebroken was en ik me García Márquez' mooie stijl van vertellen herinnerde, besloot ik het te kopen. Op het station begon ik te lezen en was betoverd vanaf het eerste moment. Aan de rug van het boek is nog goed te zien dat het boek dagelijks werd meegesleept in mijn rugzak.
Na deze hernieuwde kennismaking met García Márquez heb ik in een rustig tempo bijna al zijn boeken gelezen. Het boek Het kwade uur is eigenlijk niet van mij, maar van mijn vader. Ik mocht het lenen en heb het nooit teruggegeven. Sorry pap!
Ontvoeringsbericht  las ik vlak voordat ik een Colombiaanse vriend kreeg. Uiteraard kende hij elk boek van García Márquez, maar dit boek zal hij zich altijd het best herinneren. De vrouw die in het boek ontvoerd is, is namelijk de moeder van een oud schoolgenoot van  hem.
Eigenlijk hebben al mijn boeken van García Márquez wel een herinnering of een verhaal dat er voor mij echt bij hoort. Zo las ik De generaal en zijn labyrint en Liefde en andere demonen tijdens een hittegolf. Loom liggend op een stretcher onder de appelboom in de tuin van mijn ouders. Honderd jaar eenzaamheid is volledig in de trein gelezen, reizend van en naar Groningen om naar school te gaan.
Ik had gehoopt dat het tweede deel van Leven om het te vertellen nog uit zou komen voordat de schrijver te oud zou zijn om nog te kunnen verhalen over het tweede deel van zijn leven. Helaas heeft dat niet zo mogen zijn en is Gabriel García Márquez gister overleden. Tranen liepen me over de wangen toen ik het nieuws hoorde. Een van de grootste schrijvers ooit is niet meer. Zijn verhalen zullen echter altijd in mijn hart weerklinken.

vrijdag 28 maart 2014

Kippenvelmoment


Gisteravond zat ik DWDD te kijken, waar elke maand artiesten hun muzikale guilty pleasure ten gehore brengen. Vaak geven ze er hun eigen twist aan, wat veel mooie liedjes oplevert. Danny Vera zong Ring of Fire van Johnny Cash, een echt kippenvel moment. Zo'n liedje dat je eigenlijk meteen met iedereen wilt delen. Vandaar.

dinsdag 18 maart 2014

Het gummiberen experiment






Voor een tentoonstelling op de jeugdafdeling over de luchtvaart, blader ik vele proefjesboeken door op zoek naar proefjes met lucht. Nu hoor ik je denken: wat hebben gummiberen met lucht te maken? Helemaal niets is het antwoord op die vraag. Alleen kom je op een speurtocht naar het een soms iets anders tegen, dat je dan toch ook graag wilt proberen. Zo ook het groter maken van gummibeertjes van drop. Want wat blijkt? Zet een gummibeertje een nachtje in water en de volgende ochtend is hij enorm gegroeid.
Het gelukkige toeval wilde dat ik nog wel een zakje gummiberen in huis had en dat de waterrekening betaald was. Het is trouwens aan te raden deze proef 's avonds te doen. Ongeduldige mensen, zoals ik, slapen dan tijdens het grootste deel van het experiment en je kunt dan 's morgens meteen na het uit bed stappen naar de keuken rennen om te kijken of het experiment gelukt is.
Nu blijkt het stukken eenvoudiger gezegd dan gedaan om een gummibeertje in een glas water te laten zakken tot hij tegen de zijkant van het glas leunt. Op het moment dat je namelijk je vingers uit het water haalt, komt het water in beweging en dwarrelt je gummibeertje naar de bodem van je glas. Nóg moeilijker dan een droog gummibeertje overeind te laten staan in een glas water, is dit te proberen met een nat gummibeertje. Maar uiteindelijk is het gelukt! Toen was ik ondertussen wel een kwartier te laat met vertrekken richting een gezellige avond met Liesbeth.
Uiteraard kon ik het niet laten om, toen ik weer thuis was, toch nog even bij mijn gummibeertjes te gaan kijken. Het gummibeertje in het water was ondertussen al een stukje gegroeid en bleek bedekt te zijn met kleine luchtbellen. Tevreden en lichtelijk opgewonden stapte ik in bed, hopend dat het snel ochtend zou zijn.
Eenmaal weer wakker bleek het gummibeertje een gummibeer geworden te zijn en een ruime (beren)kop boven zijn droge broertje uit te steken. Experiment geslaagd!

Dit leuke proefje en nog veel meer grappige, bizarre en spannende proefjes vind je in het boek Einstein voor kids: 63 wetenschappelijke proefjes (die écht werken) met huis-, tuin- en keukenmateriaal. Het boek is geschreven door Frank van Ark en Geert Gratama

vrijdag 21 februari 2014

Boekenmoord



Zoals eerder geblogd, heb ik de leuke opdracht gekregen om een moordverhaal te schrijven voor collega Mieke, die met pensioen ging. Omdat zij natuurlijk het eerste leesrecht had, heb ik gewacht met het plaatsen van het verhaal op mijn blog, totdat we haar afscheidsontbijt met speeches, foto's, cadeaus en natuurlijk het moordboek, hadden gehad.
Gelukkig was Mieke erg blij met het verhaal en ook van collega's heb ik leuke feedback gehad. Er zijn zelfs een aantal collega's die nu al hebben aangegeven ook graag zo'n moordboek te willen ontvangen bij het afscheid van het werk. Hopelijk genieten jullie net zo veel van het verhaal als de collega's en als ik. Het was heerlijk om zo'n verhaal te mogen schrijven.





Het is de vroege ochtend van 12 februari 2014, de dag van het afscheidsontbijt van Mieke.  Wanneer ze bij de bibliotheek aankomt, staat de voordeur wagenwijd open om haar te verwelkomen. Alleen is er geen collega te zien. Zo ver het oog reikt, is de bibliotheek helemaal leeg. In het lees café is een gedekte tafel te zien, alleen zit er niemand aan die mooi gedekte tafel. Een van het tafel gewaaid servet wappert Mieke tegemoet door de hal. Was ze bijgelovig dan zou er nu een koude rilling over haar rug lopen, maar dat is ze niet, dus stapt ze kordaat de hal in.
Bij de gedekte tafel aangekomen, blijkt die iets minder netjes dan vanuit de verte gedacht. Er is een omgevallen koffiemok, verschoven bestek, een paar bolletjes zijn uit de broodmand gerold en bijna midden op de tafel, ligt een boek dat door een broodmes doorboord is. Aan het mes zit een rode substantie waardoor het bijna lijkt alsof het boek vermoord is. Nonsens natuurlijk! Als Mieke zich niet vergist is het gewoon aardbeienjam dat aan het mes kleeft. Ze haalt haar vinger langs de smurrie en proeft even. Verbazingwekkend genoeg heeft ze zich wel vergist: geen aardbeienjam … bessen.
Goed, nu dat duidelijk is, blijft wel de vraag waar iedereen is en waarom er een mes in een boek gestoken is. Welk boek zou het trouwens zijn? Hopelijk niet een spannende nieuwe thriller die ze haar ten afscheid willen aanbieden. Dat zou zonde zijn. De achterkant lijkt inderdaad een thriller te beschrijven. Wat een grappig toeval, de hoofdpersoon heet Mieke en ze werkt nog in een bibliotheek ook . Wanneer ze het boek oppakt en omdraait blijken haar naam en foto op de voorkant te staan.  Oké, dat is een tikje sinister: een boek met haar foto, waar dwars doorheen de punt van een broodmes steekt.  Mieke wrikt met enige moeite het mes uit haar boek om er binnenin te kijken.
Eenmaal geopend blijkt het om een afscheidsboek te gaan, zoals waar ze zelf ook al vaak iets voor heeft ingeleverd. Voor collega’s die vertrokken naar een andere baan of die met pensioen gingen. Jammer dat het een boek geworden is. Stiekem had ze gehoopt op een lipdub op Thriller van Michael Jackson. Collega’s  griezelig geschminkt, sluipend door de verduisterde gangen, onverwachts opduikend vanuit het magazijn, elkaar de stuipen op het lijf jagend. Dat had ze wel eens willen zien!
Maar wacht eens! De voordeur wagenwijd open, de ontbijttafel lichtelijk chaotisch, een vermoord boek en geen collega te zien of te horen … ze hebben zich vast verstopt en wachten af wat ze nu gaat doen. Of ze kan uitvinden wie het boek zo heeft toegetakeld. Een bibliotheek versie van Cluedo, dat zal het zijn. In dat geval zou ze een aanwijzing moeten vinden.  De meest duidelijke aanwijzing is natuurlijk het boek met het mes er in.
Mieke gaat er eerst eens even rustig bij zitten. Kopje koffie inschenken en met de koffie dampend voor haar neus, begint ze het afscheidsboek door te spitten op zoek naar een aanwijzing.  Dat zijn er nogal al wat. Het afscheidsboek puilt uit van de kaarten en briefjes.




Na het lezen van al die mooie woorden, is Mieke niets dichter bij het oplossen van de boekenmoord. Ze laat haar blik over de tafel glijden. Tussen het servies en het ontbijtlekkers staan en liggen allemaal vrolijk gekleurde pakjes.  Zou een van die pakjes wellicht een aanwijzing bevatten? Heel even vraagt Mieke zich af of ze het wel kan maken om de cadeautjes te openen terwijl haar collega’s er niet bij zijn. Maar die aarzeling duurt niet lang. Keurend laat Mieke haar blik over tafel gaan om te besluiten welk pakje als eerste open te maken.
Haar blik blijft hangen bij een pakje met een handgeschreven  label. Dat kan alleen maar van Manon zijn. Manon heeft niet zo veel met detectives als Mieke zelf, maar bedenkt ze zich: Manon is precies degene die zo’n uitgebreid spel op zou zetten.  Puur om te kijken of het kan en om het plezier van het bedenken. Mocht het Manon zijn, dan kan het ook nog wel even duren voor ze de boekenmoord heeft opgelost. Dan moet ze serieus rekening houden met veel nep-aanwijzingen en clous die niet zo een-twee-drie in het oog springen.  Nou, genoeg getreuzeld, openmaken dat pakje!
Wanneer de eerste reep cadeaupapier is weggescheurd, vangt Mieke een glimp op van een glazen potje met daarin een rode substantie. Ha! Dat kan alleen maar jam zijn. Alleen … die aanwijzing zou wel overduidelijk zijn. Snel scheurt Mieke de rest van het papier weg. Inderdaad een potje jam. Alleen geen bessenjam. Bovendien is dit potje niet open geweest. Mieke grinnikt bij zichzelf: dat zou ook té simpel geweest zijn. Niettemin is het potje jam een leuk detail. Tijd voor een ander pakje.
Met meer dan dertig collega’s valt het niet mee om te kiezen. Mieke kiest voor een plat en licht pakje. Snel kijkt ze van wie het is. Connie. Eigenlijk de minst verdachte collega, want zo lang kennen ze elkaar nog niet. Dé ideale collega dus voor het verstoppen van een aanwijzing. Iets voorzichtiger dan net haalt ze het papier van het cadeau. Het moet haar niet gebeuren dat ze in de haast een aanwijzing verscheurt. De inhoud van het tweede pakje is glad en glijd zo uit het papier, bijna uit haar handen.  Foto’s. Snel bladert Mieke door de foto’s om te kijken of die haar wat wijzer maken. Helaas.  Het lijken zo op het eerste gezicht mensen en plaatsen die ze niet kent. Vreemd. Of … pfff, wat suf! De foto’s zijn het cadeau niet, het zijn de standaardfoto’s die in mappen en lijstjes zitten wanneer je die koopt. De mapjes zijn natuurlijk het cadeau. Daar kan ze haar eigen foto’s in doen. Mieke draait even met haar ogen en hoopt maar dat haar collega’s, die ongetwijfeld ergens volgen wat ze doet, net niet naar het scherm keken.
Mieke denkt diep na voordat ze het volgende pakje pakt. Als zij dit spel op touw had gezet, zou ze de minst verdachte collega’s de aanwijzingen laten verstoppen.  Maar misschien zit een van de aanwijzingen juist daarom wel in een pakje van een collega waar ze veel mee samen heeft gewerkt. Reversed psychology. Daar maken ze veel gebruik van in detectives. Bovendien … Mieke verdenkt Manon dan wel van het opzetten van het moordspel, maar die zal vast andere collega’s bij het plan betrokken hebben.  En als Mieke haar was, zou ze gaan voor collega’s die een gemiddelde van minstens 65 detectives per jaar lezen en kijken. Dat zijn er nog redelijk wat. Mieke speurt de tafel af en pakt de cadeautjes van Hilja, Suze, Tineke Bosman, Jolien, Aletta en Inge. Het gekleurde papier scheurt makkelijk en al snel liggen er flink wat proppen en papiersnippers bij Miekes stoel. Maar er zit geen duidelijke aanwijzing tussen. De enige mogelijke clou komt van een flesje wijn van Ilja Gort, een detectiveschrijver. Hoe heet zijn laatste boek ook al weer? Mieke loopt snel naar de kast met detectives in de hoop dat het boek daar zal staan. Ze heeft geluk. Zijn nieuwste boek, de vrouwenslagerij,  staat in de kast. Maar is het wel geluk? Of is het boek er met opzet neergezet?  Ze leest de achterkant.
Moordende vrouwen … nee, dat is een goede aanwijzing! Met slechts vier mannen op het werk, maakt dat de groep verdachten nou niet bepaald kleiner. Terug naar de tafel dan maar. Mieke zoekt tussen de cadeautjes en wil er net een pakken als ze iets scherps in haar vinger voelt prikken. Het blijkt een miniem scherfje glas te zijn. Waar komt dat nou vandaan? Met haar hand in een servet gewikkeld, schuift Mieke de ontbijtspullen en de cadeaus op de plek waar ze net zocht aan de kant. Op het tafelkleed glinsteren nog een paar scherfjes glas. Er is duidelijk iets gebroken, maar wat? Een van de sap glazen of was een van de cadeaus breekbaar en is daar iets mis gegaan?  Zo ja, waar is de rest van het gebroken glas dan? In een opwelling loopt Mieke naar de prullenbak. Op de bodem van  de prullenbak liggen inderdaad de rest van de scherven en de prop inpakpapier waar het uit kwam. Voorzichtig vist Mieke het papier uit de prullenbak en strijkt het glad. Het is het cadeau van Jennifer dat kapot gegaan is. Zonde, maar het helpt haar op dit moment niet verder met de boekenmoord.  Door met het uitpakken van de andere cadeaus dan maar weer.
Net wanneer Mieke nog een stuk of 7 cadeaus heeft uitgepakt, allemaal lief en aardig, maar zonder een aanwijzing naar de boekenmoord te vinden, hoort ze geroezemoes en het geklikklak van hakken. Even later komen al haar collega’s de hoek om. Ze waren het wachten vast en zeker zat en zijn nu gekomen om te ontbijten terwijl Mieke verder zoekt naar de dader van de boekenmoord.  ‘Goedemorgen,’ roept ze hun toe. ‘Kom, schuif aan en neem wat ontbijt. Dan ga ik ondertussen door met het zoeken naar aanwijzingen.’
Haar mededeling wordt door de collega’s met een verbaasde stilte begroet.  ‘Boekenmoord?’ klinkt het verbaasd.
‘Ja, boekenmoord,’ zegt Mieke en begint enthousiast aan haar verhaal, terwijl haar collega’s een plekje zoeken aan de ontbijttafel.
Waren haar collega’s eerst enthousiast aan het eten en slechts half aan het luisteren, na een paar minuten wordt door iedereen het bestek neergelegd en met onverdeelde aandacht geluisterd. Mieke vindt het dan ook jammer dat ze nog niet weet wie de boekenmoord gepleegd heeft. Dan valt haar oog op Jennifer, die met een hand, dik in het verband een bolletje probeert door te snijden. Met hetzelfde mes dat nog geen 5 minuten geleden in het vermoorde boek stak …


Epiloog

Tsja, daar heb je het dan. Mieke heeft de moord op het boek zo te zien opgelost. Al zijn er natuurlijk flink wat vragen over. Zoals waarom Jennifer  het afscheidsboek voor Mieke met een mes zou doorboren. Verdriet over het naderende afscheid? Om een eigen twist aan het afscheid te geven? Of een, tot nog toe, onbekende reden?

Het spijt me beste lezer, maar de waarheid is stukken minder spannend. Want er was helemaal geen boekenmoord. Dat werd wel gedacht door Mieke en om haar niet teleur te stellen, zijn wij als collega’s daar gewoon in meegegaan. Je gaat geen dromen lekprikken op een laatste werkdag. En bovendien, het had best gekund natuurlijk, die boekenmoord.
Nu hoor ik je denken, wat is er dan wel gebeurd?
Weet je zeker dat je het wilt weten? Hou je liever vast aan het idee dat het Jennifer was, dan stop je nu gewoon met lezen. Wil je de ware reden van de boekenmoord weten, dan lees je door …









Dat mes met jam dat door Miekes afscheidsboek stak, was het resultaat van een ongeluk,  niet een onderdeel van een moordspel.
Tijdens het dekken van de ontbijttafel voelde Jennifer zich licht in het hoofd worden. Omdat er op het werk uitgebreid ontbeten zou worden, had ze het ontbijt thuis overgeslagen. De tafel lag boordevol met lekkere broodjes, waarvan er eentje niet gemist zou worden. Jennifer besloot dan ook een broodje te nemen, want een collega die flauwgevallen op de vloer ligt, is uiteraard niet iets dat je je collega’s aan wilt doen. Zeker niet als je dan ook nog eens aan de bhv-kunsten van een aantal van hen wordt onderworpen.
Helaas was Jennifer te laat met een broodje nemen en viel ze alsnog flauw, terwijl ze net jam aan het smeren was. Ze kon nog net voorkomen dat ze midden op de mooi gedekte tafel zou vallen, maar daarbij stootte ze wel het mes in het boek, waarbij het mes in haar duim sneed en haar eigen cadeau viel door haar val ook nog eens van tafel.
Collega’s die het zagen gebeuren, hebben haar meteen naar de activiteitenruimte verplaatst en daar op een tafel gelegd, waarna een levendige discussie ontstond over wat eerst te doen: stabiele zijligging, het bloeden stelpen, 112 bellen, …
Toen er eindelijk een beslissing was genomen, was Jennifer al weer bij bewustzijn en hoefde er dus geen keuzes gemaakt te worden. Alhoewel er nog wel enig meningsverschil was over de juiste manier van verband leggen. Toen dat ook eindelijk opgelost was (met een nette visgraat), bedacht iedereen zich dat Mieke ondertussen al lang en breed binnen zou zijn. Snel werd er naar de ontbijttafel gegaan. De rest van het verhaal ken je.

Hoogeveen, februari 2014

dinsdag 4 februari 2014

De dictatuur van de transparantie

ALLES WAT GEBEURT MOET OPENBAAR ZIJN

PRIVACY IS DIEFSTAL

GEHEIMEN ZIJN LEUGENS

Dat zijn drie van de stellingen waarop het machtigste internetbedrijf ter wereld, De Cirkel, volgens werkt en leeft. Mae wordt aangenomen bij dit bedrijf en kan haar geluk niet op. Wie wil er nou niet een werkgever die je alle dagelijkse dingen zoals de was, boodschappen doen en schoonmaken uit handen neemt. Een werkgever die op de campus, een andere benaming voor bedrijfsterrein, feestjes, concerten, lezingen en evenementen organiseert waar je gratis naar toe kunt. Sportfaciliteiten die gratis zijn, gratis artsen, gratis te huren kamers zodat je geen tijd kwijt bent met van en naar het werk gaan. En alsof dat nog niet genoeg is, een werkgever die je familie meeverzekerd zodat je je over je ouder wordende en zieke ouders geen zorgen meer hoeft te maken. Ideaal toch?! Het enige wat je daarvoor opgeeft is je privacy, je vrijheid, de dingen die écht van jezelf zijn. Kortom, je geeft jezelf op. Tenminste dat is hoe ik het zie.
Hoofdpersoon Mae ziet dit echter heel anders. Is alles binnen de Cirkel eerst nog overweldigend, al snel is ze er aan gewend dat ze 24 uur per dag op het terrein van haar werk is, dat ze de hele dag vragen beantwoord en likes of frowns uitdeelt aan producten en diensten. Mae gaat volledig op in de filosofie van de Cirkel en geniet met volle teugen van alle aandacht, van alle complimentjes, smiles, uitnodigingen om haar mening te geven en haar hoge notering op de interne ranklists van de Cirkel. Het duurt niet lang voordat ze neerkijkt op de stakkers die een gewoon leven hebben en die niet elk minuscuul detail van hun leven willen delen via internet. Erg egoïstisch vindt Mae hen. Want waarom niet alles delen zodat andere mensen er mee geholpen kunnen worden? Haar ouders en vrienden, die tegengeluiden laten horen tegen de praktijken van de Cirkel, die iedereen ter wereld volledig transparant wil hebben, ergeren haar. Iedereen die vraagtekens durft te zetten is een vijand.

Deze roman is eigenlijk een heel eng boek. Het houdt een spiegel voor van een wereld waar we op af zouden kunnen steven. Net als in de roman kunnen we vanuit huis bijna elke plek ter wereld bekijken, we regelen overheidszaken en privézaken via internet en via de social media delen we ons leven.
Nu is het gelukkig niet zo dat we allemaal een camera om hebben en dat camera's buiten en binnenshuis alles van ons leven vastleggen. Dit gebeurd wel in de Cirkel, waardoor Mae wenselijk gedrag gaat vertonen in plaats van haar natuurlijke gedrag. Toch denk ik dat we niet al te ver af zijn van de realiteit in het boek waar alle online accounts die mensen hebben gekoppeld zijn. Kijk nu maar naar de mogelijkheden om al je social media aan elkaar te linken.
Griezelig is ook het verlies aan identiteit en individualiteit. Mae denkt dat zij dicteert wat andere mensen van producten en diensten vinden, maar lijkt zich niet te realiseren dat zij zelf net zo goed door anderen gedicteerd wordt. Nam ze vroeger 's avonds als snack een brownie, nu weet ze dat haar volgers dit zullen afkeuren en neemt ze fruit of granen. Een avondje rustig thuisblijven is asociaal naar je volgers toe. Die hebben recht om je te zien genieten op een feest of bij een voorstelling.
Enger nog dan het verlies van identiteit is het feit dat dit normaal is geworden. Want wat voor leven heb je nog wanneer alles wat je doet wordt ingegeven door wat andere mensen van je zullen vinden, dat je alleen doet wat men van je verwacht. Ben je dan nog een mens of ben je dan niets meer en minder dan een robot van vlees en bloed die volgens bepaalde patronen leeft en reageert? Die zeer beïnvloedbaar is door goedkeuring en afkeuring te gebruiken.
De vrije wil wordt ook uitgeschakeld, want iedereen wordt verplicht om lid te worden van de Cirkel.Wil je hieraan niet mee doen dan ben je verdacht en krijg je het stempel outcast en onbetrouwbaar. Maar hoe vrij zijn we met zijn allen als een ander bepaald hoe jou vrijheid er uit moet zien?

Er wordt gezegd  dat het boek een aanklacht is tegen het fenomeen social media. Toch denk ik dat dit niet helemaal klopt. Het gaat mijns inziens dieper. Het gaat over wie je bent als mens en waar je de grens trekt tussen delen en dingen privé houden: over wat jij kiest te delen. Delen is nu nog grotendeels vrijwillig, maar wordt al wel steeds meer en meer gestuurd.

De Cirkel is niet alleen een prachtig angstaanjagende roman, maar ook een handvat om in te zetten bij lessen mediawijsheid om bewustwording te creëren over hoe je omgaat met o.a. social media. Wat deel je, wat niet, welke digitale voetstappen laat je achter en hoe kun je voorkomen dat je meer prijsgeeft dan je wilt. En misschien wel de grootste en belangrijkste vraag van al: wat ben je bereid op te geven voor het gemak van alles onder een account beheren. 

woensdag 22 januari 2014

10% ILN

Met het uitlezen van Marie zit ik al op 10% van de boeken die ik voor Ik lees Nederlands! aan het lezen ben. En ik moet eerlijk zijn: het valt me zeker niet tegen, die literatuur uit het Nederlandstalige leesgebied. De volgende titel ligt ook al weer klaar. Alleen is het moeilijk kiezen. Ga ik voor Panty, Woesten of De eeuw van Carlos Moreno Amador? Je leest het, binnenkort, weer op de pagina Ik lees Nederlands!

vrijdag 17 januari 2014

Het is misdadig

Naar aanleiding van mijn verhaal Stoomboot meets Loveboat (vervolg hiervan wordt in november 2014 gepost), kreeg ik de vraag of ik niet nog eens een verhaal wilde bedenken. Deze keer een heel andere kant op, nl. die van de misdaad. Een merkwaardig verzoek? Niet als je bedenkt dat het voor een collega is die dol is op detectives en thrillers. Mieke neemt binnenkort afscheid en zoals de gewoonte is, doen we als collega's dan iets leuks. Mieke krijgt dit jaar een misdaadboek van ons. Voor het intro, waarin de misdaad gepleegd wordt, ben ik gevraagd. Dit intro is ondertussen geschreven. Nu is het wachten op de mailtjes van collega's waarin ze vertellen wat ze Mieke als kleinigheidje geven. Elk van deze voorwerpen kan een aanwijzing zijn voor wie de moord gepleegd heeft. Het allerleukste is wellicht dan wel dat de collega's geen idee hebben wie uiteindelijk schuldig bevonden zal worden.


Uiteraard kan ik nu niet het risico nemen om hier het moordmysterie voor Mieke te posten. Dat zal moeten wachten tot na haar afscheidsontbijt.

vrijdag 3 januari 2014

Leeslijst Nederlands ;-)

Druk bezig met het opstellen van de lijst van 30 titels uit de Nederlandstalige literatuur. Een leuke bezigheid, maar er zijn nog flink wat open plekken op mijn leeslijst. Tips anyone? Hieronder de boeken die op mijn leeslijst staan:














1. Kenau - Tessa de Loo (inmiddels uit)
2. De vrouwenslagerij - Ilja Gort
3. Marie - Christophe Vekeman
4. Dagen zonder Dulci - Deniz Kuypers
5. Aangeschoten wild - Marco van Houwelingen
6. De eeuw van Carlos Moreno Amador - Onno Wesseling
7. Het eerste licht boven de stad - Thomas Verbogt
8. Woesten - Kris van Steenberge
9. Vonk: een noodlottige liefde - Steffie van den Oord
10. IJstijd - Maartje Wortel
11. Pristina - Toine Heijmans
12. Het land 32 - Daan Heerma van Voss
13. De belofte van Pisa - Mano Bouzamour
14. Panty - Mijke Pol
15. Weerklank - Bruno Buteneers